ฟันคุดในเด็กคืออะไร ปัญหาที่ต้องแก้ไขก่อนฟันแท้จะขึ้น พร้อมวิธีป้องกันและรักษา

รู้หรือไม่? ฟันคุดไม่ได้เป็นปัญหาเฉพาะผู้ใหญ่ เด็ก ๆ ก็สามารถมีฟันคุดได้ และหากไม่ได้รับการดูแล อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากในระยะยาว  วันนี้เดนต้าจอยนำสาระดี ๆ มาฝากกันอีกเช่นเคยค่ะ

ฟันคุด คืออะไร

ฟันคุด คือฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้ตามปกติ ฟันซี่นี้คือฟันกรามแท้ซี่ที่สาม ซึ่งเป็นฟันซี่สุดท้ายที่จะขึ้นมาในช่วงอายุ ระหว่าง 17 – 25 ปี ดังนั้น ช่วงอายุ 15 – 20 ปี เป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมในการตรวจประเมินร่วมกับการ x-ray ว่ามีหน่อฟันกรามซี่สุดท้ายในขากรรไกรหรือไม่ และมีแนวโน้มจะกลายเป็นฟันคุดหรือเปล่า โดยสาเหตุที่ทำให้ฟันกรามซี่สุดท้ายไม่สามารถขึ้นมาได้นั้น มีปัจจัยหลัก ๆ ดังนี้ค่ะ

• กระดูกขากรรไกรแคบ ทำให้ไม่มีพื้นที่กว้างเพียงพอที่จะให้ฟันขึ้นมาได้
• แนวการขึ้นของฟันล้มเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง ทำให้ฟันไม่สามารถขึ้นมาได้

และเมื่อตรวจพบแล้ว ทันตแพทย์จะให้คำแนะนำและนัดมาผ่าฟันคุดเมื่อคนไข้พร้อมค่ะ นอกเหนือจากฟันคุดที่มักเกิดตรงบริเวณตำแหน่งของฟันกรามซี่สุดท้ายแล้ว ยังมีฟันคุดในเด็กที่อาจเกิดขึ้นได้บริเวณตำแหน่งอื่น ๆ ในช่องปากด้วยนะคะ 

ฟันคุดในเด็กเกิดจากอะไร?

โดยส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นได้ โดยแบ่งเป็นกรณี ดังนี้ค่ะ

1. ในคนไข้เด็กที่สูญเสียฟันน้ำนมไปก่อนเวลาอันควร ทำให้ชั้นเหงือกมีความหนามากขึ้น จนทำให้ฟันแท้ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติ 

2. ฟันน้ำนมไม่หลุดไปตามช่วงเวลาที่ควรจะต้องหลุด ทำให้ฟันแท้ไม่มีพื้นที่ในการขึ้นมาตามปกติ  

3. อาจมีฟันที่เรียกว่าฟันเกิน (supernumerary) ที่ฝังอยู่ในตำแหน่งใด ๆ ในช่องปาก

4. ฟันแท้อยู่ในตำแหน่งที่ล้มอียง หรือเอนนอนภายใต้เหงือก หรือกระดูกขากรรไกร

ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากฟันคุดในเด็ก

1. กรณีที่ชั้นเหงือกหนา จนทำให้ฟันแท้ไม่สามารถขึ้นมาได้ ตามช่วงเวลาที่ฟันแท้ควรจะต้องขึ้นมา เด็กก็อาจจะสูญเสียความมั่นใจที่จะยิ้ม ไม่มีฟันสำหรับใช้เคี้ยว หรือการออกเสียงในพยัญชนะบางตัวไม่ชัดเจน

2. เกิดแรงดันอยู่ภายในเหงือก หรือกระดูกขากรรไกร จนทำให้มีอาการปวด บวม ตามมาได้ หรืออาจส่งผลให้ฟันซี่ข้างเคียง บิดเกไม่อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง 

3. กรณีที่มีอาการปวด บวมร่วมด้วย หากไม่ได้รับการรักษา อาจเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดความเสี่ยงเรื่องการติดเชื้อลุกลามได้ จนอาจทำให้เกิดการละลายตัวของรากฟันซี่ข้างเคียงที่ได้รับผลกระทบจากตัวฟันคุดโดยตรง

วิธีป้องกันและรักษาปัญหาฟันคุดในเด็ก

1. พบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพในช่องปาก หากผู้ปกครองพบว่าในช่องปากของเด็กมีความผิดปกติใด ๆ เช่น เหงือกมีอาการบวมแดง ฟันน้ำนมไม่หลุดเมื่อถึงเวลาที่ควรจะต้องหลุด เคยถอนฟันน้ำนมออกไปนานแล้วและเมื่อถึงเวลาที่ฟันแท้จะขึ้น แต่กลับไม่ขึ้น เป็นต้น ทั้งนี้ คุณหมออาจจะจำเป็นต้องทำการ x-ray เพื่อตรวจวิเคราะห์ และหาสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ และจะได้ให้คำแนะนำแนวทางการรักษาได้อย่างถูกต้อง

2. ในบางเคส อาจมีความจำเป็นที่จะต้อง จัดฟันเด็กร่วมด้วย เพื่อให้มีช่องว่างให้เพียงพอ สำหรับรองรับการขึ้นของฟันแท้ ซึ่งในบางเคส กระดูกขากรรไกรที่เจริญเติบโตอย่างไม่สัมพันธ์กัน และฟันแท้มีขนาดใหญ่กว่าฟันน้ำนม ก็ส่งผลให้ฟันแท้ขึ้นมาได้ไม่เต็มซี่ หรืออาจเบี่ยงออกจากตำแหน่งเดิม ทำให้ฟันซ้อน ฟันเก ตามมา จนทำให้ต้องจัดฟันเด็ก เพื่อช่วยจัดเรียงฟันให้ตรง

3. ฟันเด็กที่เป็นฟันแท้ และอยู่ในลักษณะที่เป็นฟันคุด ฟันฝัง อันเกิดจากสูญสียฟันน้ำนมไปนานจนทำให้ชั้นเหงือกหนา จนฟันแก้ไม่สามารถขึ้นมาได้ตามปกติ อาจจำเป็นต้องมีการผ่าตัดเหงือก เพื่อเปิดทางให้ฟันแท้สามารถขึ้นมาได้

เมื่อทราบถึงปัญหาและสาเหตุกันแล้ว ผู้ปกครองท่านใดที่มีบุตรหลาน และกำลังเผชิญกับปัญหาเหล่านี้อยู่ อย่าลังเลที่จะพาบุตรหลานของท่านมาตรวจสุขภาพในช่องปากกันนะคะ เดนต้าจอยยินดีดูแลบุตรหลานของท่านค่ะ

Denta-joy ผู้นำนวัตกรรมจัดฟัน และทันตกรรมเพื่อความงาม “ #เริ่มต้นวันที่ดีด้วยรอยยิ้ม ”

เดนต้าจอย เป็นผู้นำนวัตกรรมจัดฟันใส Invisalign และ Brava เข้ามาเป็นเจ้าแรกในไทย ได้ออกแบบรอยยิ้ม และเป็นผู้ให้การรักษา ด้วยการจัดฟันแบบใส ที่มีจำนวนเคสมากที่สุด ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประสบการณ์จัดฟันใส Invisalign มากกว่า 9,000 เคส

ผู้นำการจัดฟันแบบมองไม่เห็น ตั้งแต่ 1983

1983 จัดฟันด้านใน Lingual Braces ที่แรกในประเทศไทย
2000 จัดฟันใส Invisalign ที่แรกในประเทศไทย ให้การรักษากว่า 9,000 + เคส
2019 จัดฟันมองไม่เห็น Brava by BRIUS ที่แรกในเอเชีย สะดวก รวดเร็ว มองไม่เห็น เป็นคลินิกแรกนอก ประเทศสหรัฐอเมริกาที่ได้นำนวัตกรรมเครื่องมือจัดฟันเร็วด้านในอย่าง Brava by BRIUS